Росстат шілдеде жылдық инфляцияның 15,1%-ға дейін төмендегенін хабарлады – маусымдағы 15,9%-дан кейін. Бұл оптимизмге қандай да бір негіз береді, шын мәнінде — абсолютті аморфты. Әр жазда тұтыну бағасының динамикасы негізінен маусымдық факторға байланысты бағасы дәстүрлі түрде төмен болатын жемістер мен көкөністермен анықталады. Бірақ, тәуелсіз сарапшылардың болжауындай, қыркүйектен бастап инфляция қайтадан көтеріліп, желтоқсанда ол ең жоғары шегіне жетуі мүмкін.
Росстаттың бағалауы бойынша, маусымдағы 0,35% ұқсас дефляциядан кейін шілдеде дефляция 0,39% құрады. Еске салайық, біз белгілі бір уақыт аралығында тауарлар мен қызметтерге бағаның жалпы деңгейінің тұрақты төмендеуі туралы болып отыр. Дефляция ақшаның құнсыздануына әкелетін инфляцияға қарағанда олардың сатып алу қабілетінің артуына әкеледі. Бірақ сонымен бірге бұл халықтың қолындағы нақты кірістерінің қысқаруынан, жұмсауға емес, үнемдеуге ұмтылуынан және несиелік қолжетімділіктің төмендігінен сұраныстың әлсіздігінің салдары.
Бұған дейін Орталық банк Эльвира Набиуллинаның аузымен елдегі ағымдағы дефляцияға санкциялар, өндірістік және коммерциялық байланыстардың жоғалуы, жалпы күйзеліс аясында стихиялы түрде туындаған наурыз-сәуір айларындағы бағаның көтерілуі себеп болғанын мәлімдеген. және экономикадағы турбуленттілік. Сұраныс өсіп, ұсыныс құбылмалы болды. Содан бері нарықтар бірте-бірте өздері үшін жаңа шындыққа бейімделе бастады және дефляция көкөністер мен жемістердің құнын төмендетудегі маусымдық фактормен бірге осы бейімделу процестерінің туындыларының бірі болып табылады. Бірақ бұл ұзақ уақытқа созылуы мүмкін емес және Росстат көрсеткіштерімен бәрі оңай емес.
«Мен ресми статистикаға сенбеймін, өйткені мен әмияныма әсер етпеймін», — дейді BitRiver қаржылық талдаушысы Владислав Антонов. — Иә, биылғы жазда жеміс-жидек пен көкөніс өнімдері айтарлықтай арзандады, бірақ басқа тауарларда ондай ештеңе жоқ. Қоймалардағы импорт аяқталуда, жаңа жеткізулер болмайды. Параллельді импорт біздің дүкендерде ұсынылған батыс тауарларын толығымен алмастыра алмайды. Сонымен қатар, энергетикалық дағдарыс бағаларға әсер етеді: егер тауарлар Ресейге жетсе, онда лайықты маржамен. Мысалы, дәл осындай смартфондар. Жағдайды Еуропадағы құрғақшылық, еліміздегі ыстық ауа-райы, егін жинау мен жанар-жағармай құнының белгісіздігі, логистикадағы мәселелер қиындатып отыр».
Жалпы, қуануға әлі ерте: Орталық банк 2022 жылдың соңына қарай инфляция болжамын 12-15%-ға дейін төмендетіп қайта қарағанымен, қыркүйектен бастап баға көтеріле бастауы әбден мүмкін. Антоновтың айтуынша, оларды тек бір ғана нәрсе итермелей алады – халықтың ақшасының жетіспеушілігінен тұтынушылық сұраныстың құлдырауы.
«Тамыз айында маусымдық фактор да толықтай көрінеді: көкөністер мен жемістер осы айда шілдеге қарағанда арзанырақ», — дейді Ресей ғылым академиясының Экономика институтының бас ғылыми қызметкері Игорь Николаев. Бірақ бұл үрдіс күзде бұзылады. Рубль әлсіреді, өйткені экспорт азайып, Батыстан көбірек жаңа шектеулер күшіне енеді. Мысалы, ресейлік көмірді жеткізуге тыйым салу күшіне енді, бұл миллиардтаған еуро бюджеттік кірістерді жоғалтты. Сәйкесінше, құндық мәндегі экспорт азайып, импорт керісінше өседі. Шетел валютасына сұраныс артады: ол күшейеді, ал рубль бағамы төмендейді, бұл инфляцияның үдеуіне ықпал етеді».
М.К. әңгімелесуші атап өткендей, инфляция тек ұлттық валюта бағамына ғана емес, сонымен бірге елдегі жалпы экономикалық жағдайға да байланысты. Біздің ЖІӨ-нің құлдырауы жалғасуда (маусымда құлдырау жылдық көрсеткіште 4,9%-ды құрады), өнеркәсіп өндірісінің көлемі, жүк айналымы, бөлшек сауда көлемі төмендеуде. 1 шілдеден бастап тұрғын үй-коммуналдық қызмет тарифтері 3,37%-ға, эконом-кластағы әуе қатынасы 14,1%-ға қымбаттады.
Жеке инвестор Федор Сидоров: «Ресейліктер тұтынудың дағдарыстық үлгісіне көшті: көбірек үнемде және үнемде, аз жұмса», — дейді. – Ал бұл жағдай ұзақ уақытқа созылады, өйткені халық экономиканың тұрақтанатынына сенбейтіндіктен, оның нашарлауын күтеді. Дегенмен, күзде азаматтар дәстүрлі түрде жаңа маусымға арналған киім-кешек сатып алады, ал 1 қыркүйек қарсаңында көптеген отбасылар «мектеп оқушысының портфолиосына» — кеңсе тауарларына, аяқ киімге ақша салады. Сондықтан жақын арада инфляция қайтадан көтеріледі, бірақ 2022 жылдың көктеміндегідей тез емес».
TeleTrade бас сарапшысы Марк Гойхманның айтуынша, күз айларында импорт көлемі айтарлықтай өсуі мүмкін, өйткені қоймалардағы ескі қорлар таусылған. Импорттық тауарлар қымбаттап, экономиканың тарылуына байланысты отандық өндіріс төмендейді. Нәтижесінде ақша массасы мен тауар мазмұны арасындағы арақатынас тұтынушылық бағаны жыл соңында 16-17% деңгейіне дейін көтереді.