«Үлкен жетілік» елдерінің басшылары ресейлік мұнай бағасына шекті шектеу енгізу мүмкіндігі туралы келіссөздерді бастады. Ресей Федерациясы экспорттайтын баррельдердің максималды құнын анықтау механизмі әлі нақтыланбаған, өйткені мұндай дизайн қалай жұмыс істейтіні анық емес. Өйткені, мұнай жеткізу келісіміне үкіметтер емес, жеке компаниялар қол қояды, ал мұнда бағаны бейресми мемлекетаралық ұйымдар емес, нарық қалыптастырады. Соған қарамастан, Батыс Мәскеудің мұнайдан түсетін экспорттық кірісін шектеуге шындап кірісетіні және одан қайтпайтыны анық.

Жақында Еуропалық Одақ қабылдаған Ресейге қарсы санкциялардың алтыншы пакеті Ресейден жеткізілетін мұнайдың үштен екісін қамтыса да, біздің елден континенттегі тұтынушыларға мұнай сатуға ішінара тыйым салуды қамтиды. Мәскеудің осы бағыттағы кірісін азайтуға 100% кедергі.

Халықаралық энергетика агенттігінің мәліметі бойынша, тек мамыр айында ғана біздің мұнай экспортынан түскен пайда 1,7 миллиард долларға өсіп, көмірсутек шикізатын 20 миллиард долларға дейін жеткізді. «G7 тобында шикізаттың шекті құны қалай жұмыс істейтіні туралы белсенді және сындарлы пікірталас жүріп жатыр», — деп хабарлайды Reuters Германия үкіметіндегі дереккөзге сілтеме жасап.

«Үлкен жетілікке» біздің елден мұнай экспортына тосқауыл қойған АҚШ, Канада және Жапония кіреді. G7-нің тағы бір мүшесі Ұлыбритания да отынға деген қажеттілігін балама өндірушілер есебінен жабуды жоспарлап отыр. Ресейлік энергия тасымалдаушыларына қатты тәуелді және қазірдің өзінде шикізат тапшылығын бастан кешіріп жатқан G7-нің қалған өкілдері – Германия, Франция және Италия эмбаргоға байланысты ішкі мәселелерді барынша азайту жолдарын іздестіруде. Бұл мемлекеттер ЕО-ның экономикалық тірегі болып табылады, сондықтан түпкілікті шешімге олардың позициясы басым әсер етуі мүмкін.

Батыстың жоспарлары бойынша қандай нұсқалар болуы мүмкін? Ресей бюджетінің мұнай-газ суперпайдасын қысқарту жолдарының бірі біздің елден жеткізілетін көмірсутектерге жоғарылатылған баж салығын енгізу болуы мүмкін.

Фискалдық тосқауыл қысымның өте адал нұсқасы болады, өйткені бұл жағдайда Еуропа континентінде энергетикалық ресурстар тапшылығы болмайды, ал Мәскеу өзінің экспорттық аппетитін азайтуға мәжбүр болады. Рас, жаңа салық салу мөлшері ЕО-ның барлық мүшелерімен келісілуі керек, өйткені одақта мұндай үкімдерді тек бірауыздан мақұлдау әдеттегідей.

G7 қарастырып жатқан тағы бір идея бар, ол ресейлік мұнайды сақтандыру мен тасымалдаудың шекті бағасын белгілеу. Bloomberg ақпарат көздерінің хабарлауынша, мұндай механизм тек Ресейден келетін мұнай және мұнай өнімдері үшін өтемақы және көлік саясатын шығаруға мүмкіндік береді, олардың жеткізу құны Үлкен жетілік белгілеген баға шегінен аспайды.

Рас, тіпті мұндай схема Ресейдің күтпеген пайдасын реттеу үшін оңтайлы болмайды. Вице-премьер Александр Новактың айтуынша, Батыс елдерінің біздің көмірсутектерден бас тартуы баррель бағасының 300 долларға дейін, мүмкін, тіпті 500 долларға дейін өсуіне әкелуі мүмкін. «Үлкен жетіліктің келесі қорғаныс шаралары қиындықтар туғызады, бірақ ресейлік шикізаттың экспорттық ағынына айтарлықтай әсер етпейді. Біздің ел қазір мұнайды Оңтүстік Азияға бағыттауда және мұндай жоғары баға кезінде жанармай тасымалдаудың тиімді болуы соншалық, экспорттық партияларды сақтандыруды қажет етпеуі мүмкін », — деп болжайды BitRiver қаржылық талдаушысы Владислав Антонов.

Бір қарағанда, қазір Ресей үшін бағаны шектеу схемасын тіпті ұсынылған шараның бастамашыларына да түсіндіру қиын. «Үлкен жетілік» елдері көргісі келетін ресейлік мұнайдың ықтимал шекті құны Батыстың ақпараттандырылған агенттіктерінің ақпараттарынан да көрінбейді. Нақты тұжырымдаманы әзірлеу үшін бірнеше ай қажет болуы мүмкін.

Total Research компаниясының стратегиялық зерттеулер бөлімінің маманы Глеб Финкельштейннің айтуынша, қолданыстағы ұзақ мерзімді келісімшарттарды қайта қарау жеткізілімдердің тоқтатылуына және соттардағы сот процестеріне айналуы мүмкін.

«Егер импорттаушылар ресейлік мұнайды максимум 80 долларға сатып алу шартын қоятын болса, ал баррелінің нарықтағы котировкалары 115 доллардан асса, біздің экспорттаушылар шикізатты басқа нарықтарға жай ғана сатады. Ресейлік «қара алтын» қазірдің өзінде Brent-ке 10-15 доллар жеңілдікпен саудаланып жатыр. Нәтижесінде бұл көп болмаса да, қымбатырақ болады », — деп санайды сарапшы.