Ыстық пен құрғақшылық еуропалықтарды азаптауды жалғастыруда, бірақ әлемнің басқа бөліктері де ыстықтан зардап шегіп, коронавирустық пандемия мен геосаяси турбуленттіліктен зардап шеккен экономикаларға қысымды күшейтуде. Қытай да соңғы онжылдықтарда бұрын-соңды болмаған ыстық ауа-райына тап болды.

Аспан империясы соңғы алпыс жылдағы ең қатты ыстық толқынымен бетпе-бет келді. Қытайдың метеорологиялық ғылымдар академиясының аға ғылыми қызметкері Сун Шао Global Times газетіне берген сұхбатында биылғы аптап ыстық толқыны Қытайда 1961 жылы метеорологиялық бақылаулар басталғаннан бергі ең күшті және ең ұзақ болды. Қытайда 62 күнге созылған 2013 жылғы рекордтық аптап ыстықпен салыстырғанда биылғы аптап ыстық әлдеқайда ерте басталды. Ал оның көрсеткіштері 2013 жылғы деңгейден асып түсті, дейді ғалым.

Ондаған қалада ауа температурасы Цельсий бойынша 40 градустан асады. Осыған байланысты кеңселер мен үйлердегі кондиционерлерге сұраныс күрт артып, бұл өз кезегінде электр желісіне қысым жасады. Ал ыстыққа байланысты құрғақшылық өзендерде су деңгейінің азаюына әкеліп соқты, бұл су электр станциялары өндіретін электр энергиясының көлемін азайтты.

Қытайдың оңтүстік-батысында орналасқан Сычуань провинциясы негізгі гидроэнергетикалық орталық болып саналады, бірақ бұл аймақ шілде айынан бері қатты құрғақшылықтан зардап шегуде. Провинциядағы аптап ыстық толқыны 7 тамыздан бастап «алты онжылдықтағы ең төтенше деңгейге» дейін күшейіп, орташа жауын-шашын мөлшері өткен жылдармен салыстырғанда 51%-ға азайды, деп хабарлайды үкімет деректері.

Сычуань басшылығы қазір аймақты электрмен жабдықтауда «ең қиын және төтенше сәтін» бастан кешіріп жатқанын жасырмайды. Провинцияның Лучжоу қаласы өткен аптада энергияны үнемдеу және электр желісіндегі жүктемені азайту үшін көше шамдары түнде өшірілетінін хабарлады. Ал 5,4 миллион тұрғыны бар Дачжоу қаласында билік үйлерді, кеңселерді және сауда орталықтарын электрмен жабдықтауға әсер ететін қалалық жерлерде электр жарығын үзу туралы хабарлады. Әзірге үзілістер үш сағаттан аспайды, бірақ қажет болған жағдайда олардың ұзақтығын реттеуге болады.

Сычуань астанасы Чэнду қаласында түрлі кеңсе ғимараттары мен сауда орталықтары да қуат көздерін өшіруге немесе тіпті жұмысын тоқтатуға мәжбүр болды. Бағдарламалық жасақтама компаниясында жұмыс істейтін Ли Чен сәрсенбіде Гонконгтың South China Morning Post газетіне оның кеңсесінің вестибюльіндегі және дәліздеріндегі барлық шамдар өшірілгенін айтты. Қалған қабаттардың бәрі қараңғы, спорт залы мен дүкендер жабық». Әлеуметтік желіде жарияланған фотосуреттер де Чэнду метросының көптеген станцияларында жарықтың өшірілгенін көрсетеді.

Қытайды шарпыған аптап ыстық толқынына байланысты Сычуань провинциясының билігі аймақтағы электр қуатының тапшылығын жою үшін барлық дерлік зауыттарды алты күнге жабуды бұйырды. Бірқатар қытайлық компаниялар Сычуаньдағы электр қуатының үзілуі олардың өндірісіне әсер етуі мүмкін екенін ескертті.

CNN Business еске салғандай, Сычуань жартылай өткізгіштер мен күн панельдерін шығаратын негізгі орталық болып табылады. Сәйкесінше, электр қуатын шектеу әлемдегі ең ірі электроника компанияларына тиесілі зауыттарға әсер етеді.

Сондай-ақ сарапшылар Қытайдың литий өндіру орталығындағы өндірістің уақытша тоқтатылуы электромобиль аккумуляторларының негізгі құрамдас бөлігі ретінде пайдаланылатын шикізат құнының қымбаттауы мүмкін екенін ескертеді.

Сычуань сондай-ақ күн фотоэлектрлік және электронды өнеркәсіпте қолданылатын полисилицийге бай. Көптеген халықаралық жартылай өткізгіш компаниялардың провинцияда зауыттары бар, сондықтан зауыттарды бір аптаға жабу маңызды шикізат жеткізуді қысқартып, бағаларды көтеруі мүмкін, дейді Daiwa Capital сарапшылары.

Қытайдың басқа да ірі провинциялары, соның ішінде Цзянсу, Анхуй және Чжэцзян да кәсіпорындар мен азаматтарды ыстық ауа райына байланысты таусылған электр энергиясын үнемдеуге шақырды. Кейбір аймақтарда кеңселерге электр қуатын үнемдеу үшін бірінші үш қабаттағы лифтілерді өшіруге бұйрық берілді.

Қытайдағы қолайсыз ауа-райы да елдің көптеген аймақтарында егіннің құлауына әкеліп соқты. Оның үстіне оңтүстікте кейбір егіншілік аймақтарында қуаңшылық болса, солтүстікте жаңбыр жауып, су тасқыны белең алған. Екеуі де егінге қауіпті болып шықты. Ал бұл ауылшаруашылық өнімдерінің қымбаттауына алып келеді.

Құрғақшылық елдің ең ірі азық-түлік өндірушілерінің бірі болып саналатын Хэнань провинциясына да әсер етті (оның ішінде бірінші кезекте бидай). Хубэй провинциясында, бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауынша, қазір аумақтың 20 пайызға жуығы құрғақ ауа райынан зардап шегеді.

Көптеген жерлерде тұрақты жоғары температураға байланысты жаңа піскен көкөністердің бағасы өткен жылдармен салыстырғанда 12,9%-ға қымбаттады, бұл өткен жылдармен салыстырғанда айтарлықтай жоғары, деп хабарлады Ұлттық статистика бюросы. Дегенмен, қытайлық сарапшылар әзірге елдегі азық-түлік тапшылығына алаңдаушылық білдірмей, Қытайдың тұрақты астық қоры бар және оның азық-түлік тәуелсіздігін қамтамасыз ете алатын ірі азық-түлік өндірушісі екенін айтты.