Отандық банктер желтоқсанда елге қолма-қол ақшаның әсерлі көлемін импорттады — $4,97 млрд, деп хабарлады Орталық банк. Ол кезде геосаяси жағдай бүгінгідей жарылыс болған жоқ, бірақ Украина төңірегіндегі шиеленіс айтарлықтай өсті. Ал банк секторы АҚШ-тың «тозақ санкцияларынан» емес, өз клиенттерінің асығыс келуінен және олардың шоттарынан шетел валютасындағы қолма-қол ақшаның күрт кетуінен қорыққандықтан, қолма-қол доллар мен еуроны жинақтауды алдын ала шешті. Жалпы, Остап Бендер айтқандай, баррель долларды жүктеңіз.

Қаңтар-қарашадағы орташа көрсеткішпен салыстырғанда (айына шамамен 2 млрд доллар) қолма-қол валюта импорты 2,5 есеге, ал банкноттардың салмағы бойынша 50 тоннаға жетті. Бұл тарихтағы төртінші рекордтық көрсеткіш. 2020 жылғы наурызда (6 миллиард доллар) және 2014 жылғы Қырымнан кейінгі дағдарыс кезінде (наурызда 9,5 миллиард доллар және желтоқсанда 10,1 миллиард доллар) ковидтік дүрбелең аясында ғана көбірек қолма-қол доллар мен еуро импортталды. Сонымен қатар, Орталық банктің есебіне сәйкес, негізгі көлемді долларлық вексельдер құрады – 3 млрд доллар, қарашамен салыстырғанда олардың саны 77%-ға өсті. Еуро қарашамен салыстырғанда бес есе көп жеткізілді – доллар бағамы бойынша 2 млрд долларға.

Соңғы уақытқа дейін ресейліктердің шетел валютасына сұранысы төмендеп келді: қаңтарда жеке тұлғалар оны сатып алғанға қарағанда жиі сатты. Ал 2021 жылы Орталық банктің мәліметі бойынша, азаматтар оны 16,6 миллиардқа сатып алды, бұл 2020 жылмен салыстырғанда 15,2 пайызға аз. Жеке тұлғалар сатқан валюта көлемі 2%-ға өсіп, 11,2 млрд долларға дейін өсті.Алайда үлкен саясат пен үлкен соғыс (дәлірек айтсақ, оның қауіп-қатері, жаппай ақпараттық науқанмен бірге) бір реттен көп орын алған бұл үрдісті бірден кері қайтаруы мүмкін. баяғыда. Қарулы қақтығыс немесе экономикалық дағдарыс болсын, адамдар әлі күнге дейін валютаны толқулар кезінде үнемдейтін құрал ретінде қарастырады.

Желтоқсан айында банктер импорттаған 4,97 миллиард доллардың көлемі өте әсерлі көрінеді. Бұл шараның алдын-алу шарасы анық: несие ұйымдары қандай да бір сәтсіз уақытта кассаларында клиенттерді төлеуге қолма-қол ақша жетпей қалады деп қорқатын сияқты. Бұл жақсы қауіпсіздік маржасы қажет дегенді білдіреді, дейді қаржы сарапшысы Михаил Беляев. Оның айтуынша, қолма-қол доллар мен еуроға дүрбелең, асығыс сұраныс сөзбе-сөз нөлден туындауы мүмкін. Банктегі біреудің 100 доллар қолма-қол ақша алуына тығырыққа тірелді делік, бұл туралы БАҚ пен жұртшылық бірден білді, содан кейін банктерге азаматтардың жаппай басып кіруі түрінде тізбекті, бақыланбайтын реакция басталды.

«Мазасыз, мазасыз күндер келгенде, мылтық иісі шыққанда, біз теледидарды қосып, көреміз: эвакуация жүріп жатыр, оқ жаудырылып жатыр, басқа жерде адамдар өлді», — дейді Беляев. — Бұл оқиғалардың барлығы географиялық тұрғыдан алыс болса да, бізде өзін-өзі сақтау инстинкті, соның ішінде жинақтау пайда болады. Валюталық шот иелері енді қолма-қол ақша қажет болатын шетелге асығуы мүмкін. Егер АҚШ санкцияларының бірі ретінде ресейлік банктердің доллармен кез келген операцияларына тыйым салса, онда көптеген банк карталары пайдасыз пластикке айналады, енді олармен басқа елде төлем жасау мүмкін болмайды.

Бұл жеке тұлғалар туралы. Сондай-ақ отандық банктердің валюталық қарыз алудың сыртқы көздерінен, халықаралық қаржы нарықтарынан ажырау қаупі бар. Бірақ бұл қолма-қол ақшасыз нысанда жүзеге асырылатын корпоративтік, делдалдық әрекеттерге байланысты басқа оқиға. Бұл жерде қарапайым халыққа қорқатын ештеңе жоқ, деп түсіндіреді Беляев. Жалпы, «МК» сұхбатшысы қорытындылайды, банктердің қызметі екі нәрсеге байланысты. Біріншіден, саяси орта (ел ішінде және сыртында) тыныш болуы керек. Екіншіден, егер клиенттің сенімі болмаса, онда кез келген күйреу мүмкін, бүкіл банк жүйесінің күйреуі мүмкін. Әсіресе, өткен күннің зұлмат тәжірибесі ұжымдық санада отыр – осының бәрі дефолт, банкроттық, салымшылардың ақшасын төлемеу. Егер банк секторы халық тарапынан «дауылға» ұшыраса, Орталық банк тарапынан ешқандай интервенция – валюталық та, ауызша да – оны күйреуден құтқара алмайды.

«Дегенмен, мен қазір рубльді долларға ауыстыруға кеңес бермеймін. Иә, жалпы қобалжу жағдайында кез келген негізгі негатив ресейлік валютаны құлдыратуға қабілетті, бірақ көп ұзамай ол бұрынғы позицияларына оралады, дейді Беляев. «Егер біз экономиканың жай-күйі сияқты іргелі факторларды ескерсек және адам мінез-құлқына байланысты оппортунистік сәттерді алып тастасақ, онда мен рубль үшін өте жаман перспективаларды көрмеймін».